Share

Tìm hiểu về tranh sơn mài là gì? Họa sĩ nổi tiếng với tranh sơn mài

Sơn mài được xem là một trong những chất liệu hội họa nổi tiếng ở Việt Nam. Tranh sơn mài cũng là loại hình nghệ thuật được phát triển từ lâu và rất đặc biệt. Vậy bạn đã biết về tranh sơn mài là gì hay nguyên liệu sử dụng vẽ tranh sơn mài là gì? Hãy cùng wondersofnaturebk.com tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

I. Sơn mài là gì?

Để hiểu về tranh sơn mài là gì thì hãy cùng đi vào tìm hiểu sơn mài là gì ở phần dưới đây đã nhé!

Sơn mài là một trong những chất liệu quen thuộc được sử dụng trong lĩnh vực hội họa trên khắp thế giới. Sơn mài không chỉ là một chất liệu hội họa Việt Nam, mà còn là kết quả sau nhiều năm học hỏi và nghiên cứu của những người thợ thủ công truyền thống.

Kỹ thuật sơn mài Việt Nam

Vào đầu những năm 1930, các họa sĩ tài năng của Việt Nam từ Trường Mỹ thuật Đông Dương đã phát hiện ra các loại sơn có thể được sử dụng từ tre, trứng hoặc vỏ ốc. Những chất liệu đậm chất Việt Nam này có thể kết hợp với đồ sơn mài để tạo ra đồ sơn mài đích thực. Kể từ đó, sơn mài đã trở thành một trong những chất liệu hội họa phổ biến được ưa chuộng ở nước ta. 

II. Tranh sơn mài là gì?

Tranh sơn mài là gì? Tranh sơn mài là loại tranh sử dụng kỹ thuật sơn mài. Người ta sử dụng các kỹ thuật và chất liệu đặc biệt như mủ cây sơn, son môi, vàng thếp, bạc thếp và vỏ sò để vẽ trên nền vóc đen. 

Tranh sơn mài là gì? Tranh sử dụng kỹ thuật sơn mài

Thành ngữ “vàng son” cũng bắt nguồn từ những chất liệu này. Thời gian để hoàn thành một bức tranh sơn mài hoàn chỉnh không phải là ngắn, và các họa sĩ/họa sĩ thường mất hơn nửa năm để hoàn thành một tác phẩm ưng ý. 

Bạn không thể trở thành một nghệ sĩ sơn mài nếu không có sự kiên nhẫn. Ngoài ra, sơn mài không hề rẻ vì người sáng tạo phải tốn rất nhiều công sức. 

Tuổi thọ của tranh sơn mài tất nhiên là khá lâu với điều kiện bạn phải biết cách nâng niu, gìn giữ và bảo quản chúng tốt. 

Tranh sơn mài đã làm nên cái khởi sắc và cũng là biểu tượng của nghệ thuật tạo hình Việt Nam đương đại. 

III. Nguyên liệu sử dụng tranh sơn mài

Vậy nguyên liệu để tạo ra được một bức tranh sơn mài là gì? Để có được một bức tranh sơn mài thì các nghệ nhân cần dùng các nguyên liệu khác nhau nhưng quan trọng nhất vẫn là sơn – một loại mủ đặc biệt chiết ra từ vỏ cây sơn.

Loại mủ này có độ dính cao khô khô lại cực kỳ bền chắc. Nó cũng chịu được nắng mưa, độ ẩm cao hay độ mặn cao. Đây cũng chính là một trong các lý do nó được sử dụng để làm tranh sơn mài. Ngoài nhựa cây sơn nghệ nhân cũng sử dụng nhựa dó, nhựa thông, dầu trẩu, dấu trám,…

Bên cạnh nguyên liệu là từ nhựa cây sơn thì cũng cần một số liệu nguyên liệu khác như:

  • Màu: Chỉ dùng 2 màu cơ bản và đỏ và đen cánh gián, màu đỏ được tạo ra từ son – màu chế từ khoáng chất vô cơ.
  • Bạc: bạc thếp, bạc xay, bán dán,..
  • Vàng thếp.
  • Vỏ ốc, trai, bột điệp,…

IV. Họa sĩ sơn mài nổi tiếng Việt Nam

1. Nguyễn Gia Trí

Nguyễn Gia Trí chính là một trong tứ đại hội họa của Việt Nam “Nhất Trí, nhì Vân, tam Cần, tứ Cẩn” , ông cũng được mệnh danh là cha đẻ của những bức tranh sơn mài tân thời Việt Nam. Nguyễn Gia Trí là một ngoại lệ vượt qua khuôn khổ và mang vào tranh của mình một đường nét tự do, ngạo nghễ. Từ rừng tre, cây chuối, ao sen và những nét sinh hoạt đời thường bỗng trở nên huyền bí, khác lạ, như bước ra từ cổ tích trong tranh sơn mài của ông. 

Vườn xuân Bắc Trung Nam của họa sĩ Nguyễn Gia Trí

Một số bức tranh sơn mài nổi tiếng của ông như Dọc mùng, Vườn xuân Bắc Trung Nam, Giáng Sinh, Thiếu nữ bên hồ sen,…

2. Nguyễn Sáng

Nguyễn Sáng là họa sĩ đã tạo nên cuộc cách tân đáng kể trong lĩnh vực sơn dầu nhất là sơn mài. Ông sử dụng thành công phong cách nghệ thuật hội họa hiện đại châu Âu nhưng vẫn không rời xa nghệ thuật cổ truyền Việt Nam. 

Nếu như họa sĩ Nguyễn Gia Trí mở ra cuộc cách mạng sơn mài mới thì Nguyễn Sáng lại đẩy sơn mài đến đỉnh cao với tầng lớp đời thường chiến tranh, xung đột cuộc sống. 

Một số tranh sơn mài nổi tiếng của ông như: Lớp học đêm, Kết nạp đảng ở Điện Biên Phủ,…

3. Nguyễn Khang

Hội đồng giải thưởng Hồ Chí Minh cho rằng tác phẩm tranh sơn mài của Nguyễn Khang chính là những tranh sơn mài xuất sắc, tinh tế và biểu đạt tốt những ý tưởng của họa sĩ về đất nước và kháng chiến. Ông cũng là một trong những người có công lớn trong việc đào tạo và xây dựng ngành Mỹ thuật công nghiệp ở nước ta. 

Một số tác phẩm nổi bật trong dòng tranh sơn mài của ông như: Mường mến yêu, Ngưu Lang – Chức nữ, Ông nghè vinh quy, Bốn con ngựa và hai bé mồ côi,  Thú vui nông thôn, điển hình là tác phẩm Đánh cá đêm trăng,..

Đánh cá đêm trăng của họa sĩ Nguyễn Khang

Bên cạnh những họa sĩ trên thì nghệ thuật sơn mài Việt Nam còn ghi nhận nhiều đóng góp của các họa sĩ khác như Phan Kế Anh, Lê Quốc Lộc, Trần Đình Thọ, Trần Văn Cẩn,…những nhân vật kiệt xuất đã tạo nên những dòng tranh mang đầy tính dân tộc và nghệ thuật cao. 

V. Lời kết

Trên đây là một số thông tin về tranh sơn mài là gì được nhiều bạn tìm hiểu. Hy vọng với những thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về dòng tranh sơn mài – đỉnh cao về hội họa của Việt Nam. Đừng quên cập nhật thông tin mới nhất về Tin tức nhé!